Piesze wycieczki po łagodnych pasmach Beskidów lub Bieszczad, a może bardziej wymagające wędrówki w skalistych Tatrach? Coraz więcej osób odkrywa magię trekkingów górskich. Dla tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z tą formą aktywności, przygotowaliśmy kilka wskazówek na temat tego, jak odpowiednio ubrać się w góry.
Czym różni się odzież turystyczna od ubrań codziennych?
Każdy, kto choć raz wybrał się na dłuższą wycieczkę górską w ubraniach, które używa na co dzień, najprawdopodobniej miał do czynienia z pewnym dyskomfortem. Przemoknięta deszczem lub mokra od potu bawełniana koszulka, a do tego ciężkie od wilgoci jeansy, potrafią nieźle dać w kość. Szczególnie nieprzyjemnie robi się, gdy zawieje wtedy zimny wiatr, przed którym nie mamy czym się osłonić. Dlatego wybierając się w góry warto sięgnąć po dedykowaną do tej aktywności odzież, która jest funkcjonalna i wygodna.
Rozwój technologii odzieżowych i bliska współpraca z ludźmi gór, pomogły producentom wypracować rozwiązania, które odpowiadają na różne czynniki atmosferyczne oraz fizyczne, jakie mogą spotkać człowieka w górach. Dzięki temu, współczesna odzież do uprawiania turystyki górskiej posiada zaawansowane właściwości:
- wysoki stopień oddychalności i dobre odprowadzanie wilgoci – zmoczone deszczem czy mokre od potu ubrania szybko schną,
- lekki i elastyczny materiał – ubrania pozwalają na swobodę ruchów, są lekkie, nawet po zmoczeniu,
- bardzo trwały materiał, odporny na przetarcia i uszkodzenia,
- wiatroszczelność i wodoszczelność – kurtki i spodnie posiadają membrany chroniące przed wiatrem i deszczem,
- niewielka objętość – nieużywaną, dodatkową odzież można schować w plecaku i nie zajmuje to zbyt wiele miejsca.
Dobre buty to podstawa wędrówki
Najważniejszym elementem górskiej garderoby są buty. Od ich odpowiedniego dopasowania zależy komfort, zdrowie naszych stóp, ale też bezpieczeństwo na szlaku. Nieodpowiednie buty w najlepszym wypadku mogą zafundować nam odciski czy przemoczone stopy. Ale zdarzają się też poważniejsze wypadki, jak skręcenia kostki czy niebezpieczne poślizgnięcia, których można uniknąć dzięki dedykowanemu do górskiej aktywności obuwiu. Jakie zatem powinny być dobre buty w góry? Przede wszystkim wygodne, tak by nasze stopy mogły swobodnie pokonywać w nich wiele kilometrów po zróżnicowanym – kamienistym, błotnym, skalnym, często też stromym – terenie. Ważne jest, aby posiadały membranę pozwalającą stopie swobodnie oddychać i odprowadzać wilgoć, a także chroniącą je przed przemoknięciem. Istotne znaczenie ma również podeszwa, która powinna zapewniać odpowiednią przyczepność w trudnym terenie. Do wędrówek górskich na trudniejszych szlakach, szczególnie dla osób początkujących, warto wybrać model z wysoką cholewką, chroniącą kostkę. Przykładem obuwia, posiadającego powyższe cechy jest FORCE STRIKER TEXAPORE MID Jack Wolfskin, który powstał we współpracy z praktykami, przewodnikami górskimi szkoły Alpinschule Innsbruck. Model ten posiada lekką cholewkę, wykonaną z nieprzemakalnej, charakteryzującej się bardzo dobrą oddychalnością membrany TEXAPORE O2+. Poza tym producent zastosował unikalną konstrukcję podeszwy, która zapewnia dużą stabilność przedstopia oraz dynamiczne i mocne odczucie chodzenia, a miękka pianka w środkowej części i na pięcie oszczędza siły i podnosi komfort wędrówki.
Bielizna dla aktywnych
W górach obowiązuje zasada ubioru “na cebulkę”, co oznacza, że zakładamy na siebie kilka warstw różnej grubości, które w zależności od warunków oraz temperatury naszego ciała można zdejmować lub zakładać. Warstwa, która znajduje się najbliżej naszego ciała, czyli bielizna funkcjonalna, powinna swobodnie do niego przylegać, zapewniając swobodę ruchów. Równocześnie ważne jest, aby dobrze odprowadzała pot na zewnątrz, pozostawiając ciało względnie suchym podczas aktywności górskiej. Znaczenie ma także gładki, bezszwowy krój bielizny, co chroni skórę przed otarciami, zapewnia komfort ruchów i sprawia, że dosłownie nie czujemy, że mamy coś na sobie. Bielizna funkcjonalna występuje w wersji letniej lub zimowej. Zimowe zestawy składające się z legginsów i bluzki z długim rękawem, mają za zadanie przede wszystkim odpowiednio izolować termicznie. Często wykonane z wełny merino, ponieważ ta tkanina dobrze sprawdza się w niższych temperaturach, a do tego szybko schnie i jest odporna na łapanie brzydkich zapachów, nawet po wielokrotnym użyciu. Letnie modele koszulek z krótkim rękawem, jak np. PEAK GRAPHIC T M czy PACK & GO TRAVEL, wykonane są z materiałów syntetycznych, które również szybko schną, a do tego nie gniotą się i są bardziej trwałe w stosunku do odzieży z włókien merino. Dodatkowo Jack Wolfskin wyposażył je w technologię S.FRESH, która zapewnia antybakteryjność materiału i tym samym dłuższe uczucie świeżości podczas intensywnego wysiłku.
Hardshell, softshell czy może polar?
Jaka powinna być Idealna kurtka w góry? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Wszystko zależy od warunków, pory roku i długości naszej wycieczki. Na jednodniową, letnią wędrówkę dobrze sprawdzą się kurtki typu softshell, jak na przykład GO HIKE SOFTSHELL M czy EAGLE PEAK II SOFTSHELL M, które są bardzo lekkie i wygodne, a przy tym chronią przed wiatrem i krótkim opadem deszczu, zachowując jednocześnie dobrą oddychalność. Oba modele posiadają kaptur, który pozwala szybko ochronić głowę bez konieczności sięgania po czapkę. Kurtki typu hardshell, dzięki specjalnej membranie, charakteryzują się wysoką wodo- i wiatroodpornością. Polecane są na trudniejsze warunki, a także w przypadku dłuższych, kilkudniowych wędrówek, gdy nie jesteśmy pewni, jaka pogoda czeka nas w kolejnych dniach. Oddychalność kurtek hardshellowych jest mniejsza niż softshellowych, dlatego większość z nich wyposażona jest w dodatkowe suwaki pod pachami, dzięki którym można regulować odpływ wilgoci. Wybierając hardshell należy zwrócić uwagę na parametry nieprzemakalności, które podaje się w milimetrach słupa wody. Membrana powinna posiadać przynajmniej 10 000 mm, dzięki czemu nie zmokniemy, nawet podczas silnej ulewy. Przykładem takiej kurtki jest HIGHEST PEAK 2.5L M z membraną TEXAPORE, która dodatkowo posiada dobry stopień przepuszczalności pary wodnej powyżej 6 000 g/m2/24 h co wpływa na lepszą oddychalność. Co ważne, szczególnie dla osób mających na sercu troskę o zrównoważony rozwój, ten model posiada certyfikat bluesign®, który potwierdza, że został wyprodukowany zgodnie z najwyższymi etycznymi i ekologicznymi standardami.
Na chłodne jesienne i zimowe wędrówki, powinniśmy zabrać dodatkowo warstwę utrzymującą ciepło np. polar lub kurtkę puchową, którą założymy pod hardshell. Syntetyczne włókna polaru np. GECKO M bardzo dobrze współpracuje z bielizną termoaktywną i odprowadza wilgoć na zewnątrz. Z kolei kurtka puchowa np. model GLOWING MOUNTAIN JACKET M świetnie izoluje od zimna, zabezpieczając ciało przed szybką utratą ciepła, dlatego szczególnie dobrze sprawdzi się na dłuższych postojach.
Dolna część garderoby
Podobnie jak w przypadku bluzek czy kurtek, w spodniach trekkingowych najważniejsza jest lekkość, elastyczność, wiatroszczelność i dobre odprowadzanie wilgoci. Najbardziej uniwersalnym modelem w góry będą spodnie softshell typu zip off, czyli posiadające odpinane nogawki, jak np. OVERLAND ZIP AWAY M. W szybki i łatwy sposób można zrobić z nich spodenki. Z kolei w chłodniejsze dni wystarczy, że pod spód założymy funkcjonalną bieliznę i odpowiedni komfort cieplny będzie zapewniony. Na wycieczki w wymagających warunkach i niskiej temperaturze zalecane są spodnie hardshell, które zabezpieczą dolną część ciała przed przemoknięciem i wyziębieniem od deszczu lub śniegu. Ten typ spodni jest przy tym bardzo wytrzymały podczas poruszania się w szorstkim skalnym terenie lub po zmrożonym śniegu.
Niewielkim, a zarazem niezwykle istotnym elementem górskiej garderoby są również skarpety. Te przeznaczone do trekkingu, posiadają dodatkowe wyściółki na piętach, w okolicy ścięgna achillesa i na palcach, dzięki czemu chronią przed otarciami najbardziej narażone części stopy. Ważny jest też materiał z którego są wykonane. Powinien posiadać dobrą oddychalność i odprowadzanie wilgoci oraz odpowiednio regulować ucisk w różnych częściach stopy, zapobiegając zsuwaniu się skarpet podczas marszu. Przykładem takich skarpet są syntetyczne TREKKING PRO CLASSIC CUT lub wersja z merino TREKKING MERINO CLASSIC CUT, Dobierając skarpety należy zwrócić uwagę na ich długość, która zawsze powinna wystawać nieco poza cholewkę. Dzięki temu unikniemy nieprzyjemnych otarć lub bolesnego ucisku.
Autorka tekstu: Marta Baros