Jesienne i zimowe wyprawy górskie niosą ze sobą niezapomniane wrażenia, jednak właśnie w tym okresie najczęściej dochodzi do wypadków. Zapoznaj się z zasadami, które pomogą Ci zachować bezpieczeństwo w niskich temperaturach i trudnych warunkach terenowych.
1. Starannie zaplanuj trasę i powiadom o niej zaufaną osobę
Zimowe trekkingi znacznie różnią się od wędrówek w cieplejszych porach roku. Śnieżne zaspy lub oblodzone nawierzchnie potrafią znacznie spowolnić tempo marszu i zmienić krótką przechadzkę w kilkugodzinny maraton. Do szacowanego czasu przejścia należy dodać więc spory zapas. Weź pod uwagę także profil terenu. Szczególnie strome podejścia lub ciasne przesmyki skalne, możliwe do pokonania wiosną i latem, w połączeniu ze śniegiem i marznącym deszczem mogą okazać się zbyt forsowne. W miarę możliwości poruszaj się oznakowanymi szlakami pieszymi, unikaj nartostrad i szlaków zjazdowych: duże prędkości rozwijane przez narciarzy i ograniczona widoczność mogą doprowadzić do nieprzyjemnych kolizji.
Dokładny plan wyprawy ma duży wpływ na Twoje bezpieczeństwo. Potraktuj swój wybór jako ostateczną decyzję i trzymaj się wytyczonej ścieżki od początku do końca, a informację o miejscu wędrówki przekaż zaufanej osobie. Może być to członek rodziny, właściciel Twojej kwatery lub schroniska, a w przypadku wypraw w wysokie góry – zgłoś planowaną trasę bezpośrednio do GOPR-u. W sytuacji zagrożenia lub utraty kontaktu informacja o planowanej trasie ułatwi służbom ratowniczym udzielenie pomocy.
2. Sprawdź prognozę pogody w górach i warunki na szlaku
Każdy miłośnik trekkingu wie, jak zmienna i kapryśna bywa górska aura. Nie każde załamanie pogody da się przewidzieć, lecz bezpośrednio przed wyjściem na szlak należy koniecznie sprawdzić aktualne warunki atmosferyczne, prognozę pogody i zagrożenie lawinowe. Sposobów jest całkiem sporo: możesz śledzić telewizyjne i internetowe prognozy, czytać komunikaty na stronie GOPR-u, zasięgnąć rady w schronisku lub obejrzeć transmisję z kamerek internetowych. Pamiętaj również o krótkich zimowych dniach – najlepiej wyjść w góry wcześnie rano, by uniknąć marszu w zapadającym zmroku. Analiza warunków pogodowych pomoże Ci wybrać stosowne ubranie i przydatny sprzęt.
3. Ubierz się ciepło i wygodnie
Odpowiednia odzież i buty to warunek udanej wyprawy. Podstawą górskiego stroju jest bielizna termoaktywna, która ochroni Cię przed zimnem i odprowadzi nadmiar wilgoci z powierzchni skóry. Zaopatrz się także w ciepłą bluzę lub polar, a na wierzch załóż ocieplaną kurtkę z wodoodporną membraną. Kilkuwarstwowy strój ułatwi ci regulację termiczną w każdych warunkach: dodawaj lub odejmuj poszczególne warstwy, a ochronisz się zarówno przed wychłodzeniem, jak i przegrzaniem.
Zabezpiecz przed zimnem szczególnie wrażliwe miejsca. Szczególnie ważne jest tu nakrycie głowy: czapkę można uzupełnić termoaktywnym kominem lub kominiarką, które zablokują napływ mroźnego powietrza przez usta i nos. Całości dopełni nieprzemakalne obuwie z grubą podeszwą o antypoślizgowej fakturze, które pomoże Ci uniknąć upadków i związanych z nimi bolesnych urazów. Warto zabrać także stuptuty, by osłonić buty i nogawki spodni podczas marszu w gęstym śniegu.
4. Skompletuj odpowiednie wyposażenie i prowiant
Jak spakować się na zimową wyprawę? Zacznij od komunikacji z otoczeniem: zabierz ze sobą naładowany telefon z zapisanym numerem alarmowym GOPR – 601-100-300 lub 985. Ujemne temperatury skracają czas żywotności baterii, dlatego warto nosić telefon w wewnętrznej kieszeni, blisko ciała. Podstawowe wyposażenie na zimową wyprawę to mapa i kompas, raki lub antypoślizgowe nakładki na buty, czekan, gwizdek ratunkowy, a także sonda lawinowa i składana łopatka do odgarniania śniegu. Przed wyjściem w góry upewnij się, czy potrafisz prawidłowo obsłużyć każdy z przyrządów.
W plecaku powinna znaleźć się apteczka z podstawowym wyposażeniem i folią NRC, która może uchronić się przed skrajnym wyziębieniem przy długotrwałym pobycie na mrozie (np. podczas oczekiwania na pomoc służb ratunkowych). Rozgrzewaj się także od środka. Zabierz ze sobą termos z gorącym napojem i zapas energetycznych przekąsek, które dodadzą Ci siły do dalszego marszu na wymagającym terenie. Jeśli planujesz dłuższą wycieczkę, warto zorganizować sobie ciepły posiłek. Niewielki palnik do zagotowania wody z wytopionego śniegu i liofilizowane dania w saszetkach zapewnią Ci solidny zastrzyk energii bez obciążenia plecaka.
5. Zachowaj czujność na trasie
Dokładnie obserwuj otoczenie, patrz pod nogi i rozglądaj się wokół siebie. Wichury i zamieci, strome, oblodzone nawierzchnie, śnieżne nawisy i sople lodu – wszystko to może bezpośrednio zagrozić Twojemu zdrowiu i życiu. Każda kontuzja lub upadek z wysokości mogą bowiem unieruchomić Cię w miejscu na długie godziny, bez możliwości rozgrzania się i wezwania pomocy. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości w kwestii dalszego kierunku lub bezpieczeństwa trasy, zauważasz nagłe pogorszenie pogody lub szybko tracisz siły, nie wahaj się przerwać wędrówki i jak najszybciej zawrócić w bezpieczne miejsce.
