Trzy poziome paski na drzewach, skałach czy murach. Miłośnicy gór znają je znakomicie. Ci, którzy preferują inne formy spędzania czasu, bardzo często mylnie traktują je jako oznaczenie stopnia trudności trasy. O czym informują znaki na szlakach górskich i co warto o nich wiedzieć?
Początki tras turystycznych w Polsce
Pierwsze szlaki turystyczne wyznaczono w Polsce w 1887. Ich znakowaniem i konserwacją zajmowały się stowarzyszenia turystyczne. Początkowo było to Towarzystwo Tatrzańskie, później Polskie Towarzystwo Tatrzańskie i Polskie Towarzystwo Krajoznawcze, a od 1950 roku obowiązek ten spoczywa na Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym. Wytyczanie szlaków miało na celu udostępnienie terenów atrakcyjnych turystycznie ogółowi społeczeństwa.
Rodzaje szlaków turystycznych
Szlak turystyczny to wytyczona w terenie trasa, która służy do odbywania wycieczek. Jest ona oznakowana i wyposażona w urządzenia informacyjne, mające zapewnić turyście bezpieczne przejście, bez względu na stopień jego umiejętności i doświadczenia. Można wyróżnić kilka rodzajów szlaków turystycznych:
- piesze górskie i nizinne
- ścieżki spacerowe, przyrodnicze i dydaktyczne,
- narciarskie,
- rowerowe,
- kajakowe,
- jeździeckie.
Dzisiaj bliżej przyjrzymy się tym pierwszym.
Znaki określające przebieg trasy
Znaki, które można spotkać na szlaku, określają jego przebieg i pełnią funkcję informacyjną. Oznaczenia podstawowe mają formę prostokąta o wymiarach 90 x 150 mm, składającego się z trzech poziomych pasków, z których dwa zewnętrzne są zawsze koloru białego, a środkowy może mieć kolor:
czerwony – oznacza szlak główny, który wiedzie przez najbardziej malownicze i atrakcyjne krajobrazowo i przyrodniczo tereny w danym regionie,
niebieski – oznacza szlaki dalekobieżne,
zielony – oznacza szlaki doprowadzające,
żółty – oznacza krótkie szlaki łącznikowe,
czarny – oznacza krótki szlak dojściowy.
Pozostałe znaki określające przebieg trasy
1. Znak początku lub końca szlaku – ma kształt koła o średnicy 100 mm w kolorze białym, w środku którego znajduje się koło o średnicy 40 mm w kolorze szlaku,
2. Znak zmiany kierunku szlaków
- w formie trzech pasków (zewnętrznych w kolorze białym i wewnętrznym w kolorze szlaku) z załamaniem pod kątem 90 lub 135 stopni,
- w formie białej strzałki o wymiarach 90/140 x 176 mm, na którą jest nałożona mniejsza strzałka w kolorze szlaku; na trasach trudnych w celu zwrócenia uwagi turysty do strzałki dodawany jest biały wykrzyknik.
Tabliczki informacyjne
Do znaków o charakterze informacyjnym zaliczamy:
- tablicę informacyjną, czyli prostokątną tablicę (w kolorze białym) z naniesioną siecią szlaków (w odpowiadających im kolorach), legendą i napisem PTTK,
- drogowskaz szlaku, czyli prostokąt zakończony strzałką kierunkową (na grocie zaznaczony jest kolor szlaku), na którym umieszczono nazwę miejscowości pośredniej (w pierwszym wierszu) i miejscowości docelowej (w drugim wierszu) wraz z czasem przejścia (w przypadku góry) lub odległością (w przypadku niziny),
- tablica z nazwą miejsca (punktu topograficznego), czyli żółty prostokąt o wymiarach 150 x 350 mm, z nazwą miejscowości (czarne litery),
- tablicę z informacją o zagrożeniu lawinowym – może mieć formę czerwonej tablicy z napisem „SZLAK ZAMKNIĘTY” i nazwą jednostki znakującej lub też żółto-czarnej szachownicy z napisem „LAWINY”,
- tablicę informującą o bezpośrednim zagrożeniu życia lub zdrowia, czyli czerwono-niebieską tablicę z białą sylwetką dłoni i białym napisem „ALARM LAWINOWY”.
Znaki szlaków dojściowych
Na szlakach górskich spotkać można również znaki informujące o dojściu do źródła czy interesującego obiektu turystycznego leżącego poza szlakiem. Najczęściej mają one postać białego kwadratu z symbolem (aparatu, trójkąta, połowy koła czy strzałki) w kolorze szlaku.